Als marktleider houden wij bij Cicero software nauwlettend in de gaten hoe de juridische markt evolueert. In de afgelopen tien jaar werd de traditionele juridische markt grondig verstoord. In een presentatie op Lexpo 2016, gehouden in maart, gaf Chris Bull een interessant overzicht van tien manieren waarop innovatieve bedrijfsmodellen de markt hebben gewijzigd. (Chris Bull, An uncharted world: 10 ways in which innovative business models have changed the shape of the legal market forever, presentatie op Lexpo 2016. Video op http://lexpo.com/videos). Hier volgen de hoogtepunten.
- Investeringen
Tien jaar geleden bestond een advocatenkantoor meestal uit partners die mede-eigenaars waren van het kantoor. Nu zien we advocatenkantoren met externe investeerders die geen advocaten zijn. Het kan bijv. gaan om verzekeringsmaatschappijen, accountant bureaus, consulting bedrijven, of om pure investeringsmaatschappijen.
- Rechtsvorm
Als correlaat van de eerste evolutie vinden we steeds meer advocatenkantoren die de vorm aannemen van een commerciële rechtspersoon. Waar advocatenkantoren voordien doorgaans partnerschappen waren, hebben we nu veel meer commerciële vennootschappen, zoals naamloze vennootschappen. In deze structuur hebben advocatenkantoren vaak bestuurders (CFO’s, COOs, CIOs, enz.) die geen advocaten zijn.
- Outsourcing
Advocatenkantoren gaan zich steeds meer specialiseren in bepaalde materies. Als gevolg daarvan worden zaken die geen deel uitmaken van hun kernactiviteiten vaker uitbesteed aan derden.
- Insourcing
Een andere manier waarop de juridische markt werd verstoord is dat grotere bedrijven minder snel een beroep doen op advocaten. Er is m.a.w. een toename van de ‘insourcing’ aan de kant van de klanten van de advocatenkantoren. Grotere bedrijven geven er de voorkeur aan hun eigen juridische diensten uit te breiden, en doen dan ook meer binnenshuis.
- Flexibele bedrijven (‘Agile Firms’)
Nieuw op de markt zijn de flexibele kantoren. Ze onderscheiden zich op vier vlakken. A) rol: de ‘rol’ heeft te maken met wie welke rol speelt in het bedrijf. Naast de partners vinden we in flexibele kantoren bijv. ook ‘paralegals’ (juridische medewerkers). Ze hebben een grotere diversiteit in wie voltijds, deeltijds of op tijdelijke basis werkt. B) plaats: waar is het kantoor gevestigd? Kantoren zijn niet langer beperkt tot één enkele vestiging. En advocaten brengen vaker minder tijd door op kantoor en geven er de voorkeur aan thuis te werken. Er zijn tegenwoordig gespecialiseerde dienstencentrales voor advocaten. Traditioneel waren advocatenkantoren gevestigd in de stad. Nu is het mogelijk dat ze daar slechts een kleiner kantoor openhouden, terwijl het hoofdkantoor verhuisd is naar de rand van de stad, omdat het daar goedkoper is. C) tijd: meer en meer bedrijven werken met flexibele uren. Sommige kantoren zijn overgeschakeld naar een systeem waar de werkuren op jaarbasis berekend worden in plaats van per week of per maand. D) Bron: waar vindt u uw mensen? Rekrutering is niet langer een kwestie van het in de gaten houden van wie afstudeert in rechtsfaculteiten.
- Start-ups
De afgelopen tien jaar zagen we veel fusies en overnames van grotere kantoren. Desalniettemin blijft het aantal advocatenkantoren min of meer hetzelfde. Wanneer grote kantoren fusioneren, zijn er vaak advocaten die het kantoor verlaten om hun eigen ‘start-up’ te beginnen.
- Juridische Technologieën
Ook juridische technologieën zijn dramatisch veranderd in de afgelopen tien jaar. Nieuw op het toneel zijn de virtuele kantoren op het Internet, die twee verschillende vormen kunnen nemen. Aan de ene kant is er het ‘kantoor op afstand’. Hier zijn er nog steeds advocaten betrokken in het kantoor en zij doen het eigenlijke werk achter de schermen. Het is best mogelijk dat ze de klant nooit in persoon ontmoeten omdat ze via een website opereren. Aan de andere kant zijn er ook reeds kantoren die volstrekt virtueel zijn: het AI kantoor. Hier is er zelfs geen advocaat meer in betrokken. Alles wordt gedaan door de website, die gebruik maakt van artificiële intelligentie.
- Vaste prijs
Het klassieke advocatenkantoor werkte met prestatie-overzichten met factureerbare uren. Maar op vraag van de markt bieden meer en meer bedrijven aan om te werken tegen vaste prijzen. Op die manier weet de klant van tevoren hoeveel de zaak precies zal kosten.
- Groepsstructuur
Traditioneel waren advocatenkantoren enkelvoudige juridische entiteiten. Nu zien we ook groepsstructuren die zowel nationaal of internationaal kunnen zijn. Hier en daar vindt men zelfs een holdingmaatschappij.
- Samenwerking
De laatste jaren is ook er een sterke stijging in de samenwerkingsmodaliteiten tussen advocatenkantoren. Deze kunnen de vorm aannemen van netwerken, franchises, lidmaatschap groepen, kostenassociaties, joint ventures, en/of bedrijven die onder een gemeenschappelijke merknaam werken.
Alle hiervoor vermelde veranderingen hebben een dramatische impact op de werking van het kantoor. Maar voor CICERO LawPack 10 vormt dit geen probleem. Het is ontworpen om te kunnen omgaan met kantoren met meerdere vestigingen, met werken op afstand, met vennootschapsboekhouding, enz.